نه سال پیش، نیمه شب جمعه، ۱۸ تیر ماه ۱۳۷۸، پس از تجمع و راهپیمایی دانشجویان دراعتراض به توقیف روزنامه سلام، خوابگاه آنان در کوی دانشگاه تهران در خیابان کارگر شمالی مورد حمله قرار گرفت.
مهاجمان که به گزارش رسانه های ایران، شامل لباس شخصی ها و ماموران نیروی انتظامی بودند، در اتاق خوابگاه ها را شکستند و وسایل و کتب دانشجویان را بر هم زدند یا پاره کردند.
آنان همچنین دانشجویان را مضروب و مجروح کردند که شمار بسیار زیادی راهی بیمارستان شدند. ضمن آنکه عزت ابراهیم نژاد، افسر وظیفه و دانشجوی سابق که برای دیدار دوستان و همکلاسی های سابق خود به کوی دانشگاه رفته بود، به ضرب گلوله کشته شد.
حمله به کوی دانشگاه تهران، واکنش شدید دانشجویان را به همراه داشت.
پس از نه سال که از این ماجرا می گذرد، سردار نظری ، فرمانده وقت نیروی انتظامی تهران از تمامی اتهامات تبرئه شد. مقام های جمهوری اسلامی اعلام کردند تنها کشته این جریانات عزت الله ابراهیم نژاد، میهمان ساکن خوابگاه بوده و هرگز معلوم نشد چه کسی چشم شاگرد برتر کنکور سراسری را نابینا کرده و دانشجویان چه می خواستند بگویند.
حجت شریفی، فعال سیاسی و از اعضای شورای متحصنین حوادث ۱۸ تیر ماه ۱۳۷۸ در گفت و گو با رادیو فردا یکی از نقاط قوت این واقعه را همبستگی جنبش دانشجویی با مطبوعات و سایر بخش های جامعه مدنی ایران می داند و می گوید:« ریشه اتفاقات ۱۸ تیر را شاید باید در ۱۷ تیر ماه و اعتراضات دانشجویی که در این روز نسبت به تعطیلی روزنامه سلام صورت گرفت، دانست. من این اعتراض را یکی از مهمترین و ارزشمند ترین نکات آن واقعه می شمارم که می تواند برای امروز هم درس آموز باشد.»
وی می افزاید: « اولا این اعتراض، حساسیت و جدیت جریان دانشجویی را نسبت به سایر بخش های جامعه مدنی ایران به نمایش می گذاشت و ثانیا ما الان کمتر می بینیم که با ضربه به یک بخش از جامعه حساسیت جدی در جنبش دانشجویی ما برانگیخته شود و اعتراض یا انتقاد جدی صورت گیرد.»
این فعال سیاسی در ادامه می گوید: « این واقعه به خوبی اتحاد و انسجام و همدلی و همراهی میان دو بال اصلی پیش برنده اصلاحات در آن روز یعنی مطبوعات و دانشگاه را به اثبات می رساند.»
حجت شریفی در ادامه به برخورد حاکمیت با دانشجویان در ۱۸ تیر ماه ۱۳۷۸ اشاره می کند و می گوید «ماهیت سرکوب گر حاکمیت در آن زمان بیش از پیش مشخص شد.»

«استقلال جنبش دانشجویی»
در همین حال علی نیکو نسبتی، عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت نیز به برخورد حاکمیت با جنبش دانشجویی اشاره می کند و می گوید که پس از حادثه ۱۸ تیر ماه جنبش دانشجویی از احزاب و گروه های اقتدارگرا مستقل شد.
وی می افزاید:« حادثه ۱۸ تیر ماه نشان داد که بخشی از جریان اقتدار گرا برای حذف مخالفین و منتقدین خود به هر شیوه ای متوسل می شود.»
آقای نیکو نسبتی می افزاید: « از این سو دانشجویان هم به این نتیجه رسیدند که برای برخورد با این جریان باید ایستادگی بیشتری نشان دهند و حتی گروه هایی که اسم خود را تحول خواه و اصلاح طلب گذاشته بودند و برخی از آنها تمایلی نداشتند که به برخورد قاطع با این جریان اقتدارگرا بپردازد، به تدریج اختلافی بین آنها و دانشجویان به وجود آمد.»
وی می گوید: « در عمل جریان دانشجویی به این نتیجه رسید که باید مسیر خود را از یک سری نیروهای تحول خواه جدا کند و به برخورد جدی تری با جریانات اقتدارگرا بپردازد.»
علی نیکو نسبتی می افزاید:« این آغاز یک دگردیسی بود که به تدریج باعث شد جنبش دانشجویی از جریانات مختلف جدا شود و به تدریج به تغییر شعارها و برنامه ها رسید. اما آن جریان دوباره در حال قدرت گرفتن است و حتی سردار نظری تبرئه می شود و می گوید که می خواهد اعاده حیثیت کند.»
این فعال دانشجویی در خاتمه می افزاید: « این زنگ خطری است و لزوم اتحاد بیشتر بین نیروهای تحول خواه را نشان می دهد. با توجه به اینکه خیلی از گروه ها هم به این نتیجه رسیده اند که تسامح و تساهلی که فکر می کردند می توانند نشان دهند و جریان اقتدارگرا با انها برخورد آرام تری می کند، اشتباه بوده و جریان اقتدارگرا حتی به انها هم رحم نمی کند و در صدد حذف آنها هم بر می آید.»

«از مطالبات نامحدود تا احساسی برخورد کردن دانشجویان»
آقای شریفی همچنین احساسی برخورد کردن دانشجویان و ناتوانی آنان در کنترل اوضاع را مهم ترین ضعف جنبش دانشجویی در ۱۸ تیر ماه ۱۳۷۸ می داند و می گوید عدم درک روشن، عدم مدیریت صحیح و عدم درک توانایی های حاکمیت در برخورد با دانشجویان باعث شد جنبش دانشجویی احساسی عمل کند.
وی می افزاید:« از حتی همان ساعات اولیه صبح ۱۹ تیر ماه که اولین تجمع اعتراضی شاید با حضور ده بیست هزار نفر جمعیت در سردر دانشگاه تهران برگزار شد، شاهد حاکم شدن فضای بیش از اندازه شور و احساس بر جو اعتراضات دانشجویی صورت گرفته در تجمعات بودیم و شاید با عدم مدیریت صحیح، یا شاید عدم امکان مدیریت صحیح چون انقدر فضا احساسی و پر شور شده بود که حتی نمی شد مدیریت و کنترل کرد. هر کسی از هر منظری و از بعد خودش اعتراضی را سر می داد و به بالا بردن دامنه مطالبات می افزود.»
حجت شریفی در ادامه می گوید:« متاسفانه اشتباهات هم در شعارهای طرح شده بود، هم در بیان مطالبات و هم در مدیریت برگزاری و اداره اعتراضات بود.»
وی توضیح می دهد: « به جای طرح شعارهای محدود و مشخص و اعمال مقاومت جدی در حصول آن شعارها، بر عکس شعارها و مطالبات بسیار نامحدود مطرح شد از جمله مسایلی نظیر سرنگونی حکومت و اینکه رهبر همان جا پاسخ بدهد. اتفاقا از بعد مقاومت و پایداری در جهت حصول به این مطالبات، فضا بسیار شکننده بود.»
آقای نیکو نسبتی، عضو تحکیم وحدت در این مورد به رادیو فردا می گوید: « از سوی دیگر به یک استقلال نسبی از سایر گروه ها هم رسید و به سمت دموکراسی، آزادی بیان و حقوق بشر حرکت کرد که در این سال های آخر هم به اوج خود رسیده و عملا می بینیم مجموعه دانشجویی وقتی شخصی دستگیر یا محکوم می شود، فارغ از اینکه چه گروهی، چه جریانی، چه قومیت یا مذهبی باشد، از ان دفاع می کند.»

بحث حقوق بشر و آزادی بیان
این عضو دفتر تحکیم وحدت سپس به تغییراتی در شعارها، مطالبات و برنامه های جنبش دانشجویی اشاره کرده و آنها را از تاثیرات ۱۸ تیرماه ۱۳۷۸ می داند. وی می گوید:« یکسری از خواسته های را جنبش دانشجویی برای اولین بار مطرح کرد از جمله بحث حقوق بشر و آزادی بیان.»
وی می افزاید: « در آن زمان برخی گروه ها در داخل ایران بحث خودی و غیر خودی می کردند. اما این مطالبات از سوی جنبش دانشجویی مطرح شد، هزینه سنگینی هم برای ان پرداخت. اما اکنون بازتاب آن را در بدنه دانشجویی ایران و حتی در برخی احزاب سیاسی کشور می بینیم و آنها هم امروز وقتی دانشجویان چپ گرا دستگیر می شوند، بیانیه می دهند و از آنها حمایت می کنند. »
پس از روی کار آمدن محمود احمدی نژاد و یکدست شدن حاکمیت فشارها بر جنبش دانشجویی افزایش یافت. با این حال اعتراضات دانشجویی اخیر در برخی دانشگاه ها از جمله دانشگاه سهند تبریز، دانشگاه تربیت معلم پردیس کرج و دانشگاه زنجان به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اعتراضاتی موفق بوده است.
مهدی عربشاهی دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت، ضمن موفق خواندن تجمع تربیت معلم به رادیو فردا می گوید:« در گذشته بعضا تجمع ها و تحصن هایی بوده که خواسته های کلانی در انها مطرح شده، گرچه جریان دانشجویی هنوز هم معتقد است که بر خواسته های کلان خود نظیر دموکراسی و حقوق بشر باید پافشاری کند.»
وی در خاتمه می گوید: « اما این خواسته ها، خواسته هایی نیست که به تنهایی توسط دانشجویان و در مدت زمان کوتاهی قابل تحقق باشد. اما خواسته های صنفی خواسته های ملموس تری هستند و توان بسیج تعداد بیشتری از دانشجویان را دارد و هم اینکه دسترسی به انها نزدیک تر و ممکن تر است.»
منبع:
http://www.autnews.eu